Tamże i ibidem

Sposób wstawiania przypisów jest różny w zależności od tego, jaki rodzaj przypisów wybierzemy. O ile w przypad­ku przypisów w tekście sprawa jest jasna, ponieważ naj­wygodniej jest wstawiać je „ręcznie”, tzn. otwierając na­wias na końcu akapitu i wpisując w ten nawias interesują­ce nas informacje, to w sytuacji wykorzystania przypisów dolnych, warto jest wykorzystać edytor tekstu i jego opcje w tym zakresie. Jeśli chodzi zarówno o przypisy dolne, jak i harwardzkie, to alternatywą do ręcznego ich wstawiania lub umieszczania ich z pomocą edytora tekstu są różnego rodzaju menadżery bibliografii (np. Citavi).

Jeśli zdecydowaliście się Państwo na polską wersję odsyłaczy, czyli Tamże (lub tamże) i dz. cyt., to proszę stosować ją konsekwentnie. Nie jest poprawnie, kiedy raz piszecie tamże a raz Ibidem (lub ibidem - łacińska wersja) lub raz dz. cyt. a raz op. cit.! Nazwy czasopism piszemy z wielkich liter.

W pracach naukowych, w tym w pracach magisterskich, precyzyjne cytowanie źródeł jest niezwykle ważne, aby zachować rzetelność i wiarygodność badań. W kontekście cytowania, często spotykamy się z terminami "tamże" i "ibidem", które są używane do wskazywania powtarzających się źródeł i ułatwiają orientację w dokumentacji. Zrozumienie, jak i kiedy używać tych terminów, jest kluczowe dla poprawnego formatowania przypisów i bibliografii w pracy dyplomowej.

Terminy "tamże" i "ibidem" są stosowane w celu uproszczenia przypisów bibliograficznych, kiedy powołujemy się na te same źródła wielokrotnie w jednej pracy. Służą one do wskazania, że dana informacja pochodzi z tego samego źródła, które zostało wcześniej zacytowane, co pomaga w zachowaniu klarowności i oszczędza miejsce w przypisach.

Termin "tamże" (z łacińskiego ibid.) jest używany w przypisach bibliograficznych i odnosi się do źródła, które zostało wcześniej wymienione w przypisie bezpośrednio poprzedzającym. Jest to skrót od łacińskiego terminu ibidem, który oznacza "w tym samym miejscu". Gdy w przypisie odnosimy się do tego samego źródła, którego pełne dane zostały podane w poprzednim przypisie, używamy terminu "tamże", a następnie dodajemy numer strony, jeśli odniesienie dotyczy konkretnej strony innej niż wcześniej wskazana.

Na przykład, jeśli w jednym przypisie cytujesz książkę Jana Kowalskiego i w kolejnym przypisie chcesz ponownie odwołać się do tej samej książki, używasz terminu "tamże", aby wskazać, że źródło jest to samo. Jeśli jednak odnosisz się do innej strony tej samej książki, dodajesz numer strony, co pozwala czytelnikowi precyzyjnie zlokalizować źródło informacji.

Z kolei termin "ibidem" jest stosowany w tej samej funkcji, co "tamże". Różnica polega głównie na stylu cytowania i preferencjach redakcyjnych. W wielu pracach naukowych, zwłaszcza w kontekście akademickim w Polsce, preferowanym terminem jest "tamże", jednak obydwa terminy są uznawane za poprawne i wymienne w kontekście przypisów.

Aby poprawnie używać tych terminów, należy pamiętać o kilku kluczowych zasadach. Po pierwsze, należy upewnić się, że "tamże" odnosi się do przypisu bezpośrednio poprzedzającego. W przypadku, gdy w międzyczasie zostały podane inne przypisy odnoszące się do różnych źródeł, należy podać pełne dane bibliograficzne dla każdego z tych źródeł. "Tamże" używa się tylko wtedy, gdy źródło jest dokładnie takie samo i nie zmieniły się strony lub inne szczegóły.

Ponadto, jeśli w przypisie korzystamy z różnych źródeł, a tylko jedno z nich jest cytowane wielokrotnie, ważne jest, aby zrozumieć, kiedy można stosować "tamże". W sytuacji, gdy odniesienie dotyczy innego fragmentu tego samego źródła, ale innego autora lub dzieła, trzeba podać pełne dane bibliograficzne, aby uniknąć mylenia źródeł przez czytelników.

Kiedy używamy "tamże", w przypisie wystarczy napisać "tamże" i dodać numer strony, jeśli jest inny niż w poprzednim przypisie. Na przykład, jeśli w pierwszym przypisie podaliśmy książkę Jana Kowalskiego na stronie 45, a w kolejnym przypisie odnosimy się do tej samej książki, ale na stronie 60, zapis powinien wyglądać tak: „Tamże, s. 60”. Jeżeli odwołanie dotyczy tej samej strony, można po prostu napisać „Tamże”.

W przypadku większych zmian, jak zmiana rozdziału lub wprowadzenie dodatkowych komentarzy, lepiej jest podać pełne dane źródłowe w każdym przypisie, aby zachować przejrzystość i dokładność. Tylko wówczas, gdy odniesienia są bezpośrednie i jednoznaczne, stosowanie "tamże" i "ibidem" jest wystarczające.

W praktyce, aby unikać nieporozumień, warto dokładnie zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi cytowania w danej dziedzinie nauki i na uczelni. Różne instytucje mogą mieć specyficzne wytyczne dotyczące formatowania przypisów, w tym używania terminów "tamże" i "ibidem". Zaleca się zawsze konsultację z promotorem lub korzystanie z wytycznych uczelni, aby upewnić się, że praca jest zgodna z obowiązującymi standardami.

Podsumowując, "tamże" i "ibidem" są używane do wskazywania na to samo źródło w przypisach bibliograficznych i pomagają w uproszczeniu dokumentacji, gdy powołujemy się na to samo źródło wielokrotnie. Kluczowe jest zachowanie precyzyjności i spójności w ich używaniu, aby zapewnić klarowność i poprawność przypisów w pracy dyplomowej.

Kiedy stosujemy op. cit.?

Kiedy stosujemy skrót dz. cyt. lub op. cit.? Kiedy powołujemy się na tę samą pozycję, na którą już wcześniej w swojej pracy powoływaliśmy się.

Za pierwszym razem wymagany jest pełny zapis bibliograficzny, lecz kolejne powoływania się na nią (bez względu na to, że powołujecie się Państwo w innym rozdziale i np. na stronie 120) tego zapisu nie wymagają. Wówczas piszemy pierwszą literę imienia i nazwisko autora, przecinek i pierwsze słowa lub dwa lub więcej (w zależności od tytułu) słowa trzy kropki, przecinek i nr strony lub nr stron, np. A. Walczak, Koncepcja rozumienia Innego..., op. cit., s. 439. lub A. Walczak, Koncepcja rozumienia Innego..., dz. cyt., s. 439.

Różne opcje op. cit.

Ale jeśli powołujecie się na inny artykuł innego autorstwa (lub nawet tego samego autora) z tej samej książki, którą już wcześniej przytoczyliście, to zapis poprawny powinien wyglądać następująco: np., M. Granosik, Profesjonalizacja zawodów społecznych. Przykłady pracy socjalnej [w:] E. Marynowicz-Hetka, Pedagogika społeczna..., op. cit., s. 490. lub M. Granosik, Profesjonalizacja zawodów społecznych. Przykłady pracy socjalnej [w:] E. Marynowicz-Hetka, Pedagogika społeczna..., dz.cyt., s. 490.

Stosowanie skrótu „op. cit.” (od łacińskiego „opus citatum”, co tłumaczy się jako „praca cytowana”) w pracy dyplomowej jest istotnym aspektem poprawnego cytowania źródeł i zarządzania odniesieniami w tekście. Skrót ten używany jest w przypadku, gdy w danej pracy dyplomowej wielokrotnie odnosimy się do tej samej publikacji, co pozwala na uniknięcie powtarzania pełnych informacji bibliograficznych przy każdym cytacie. Poniżej przedstawiam szczegółowy przewodnik dotyczący stosowania „op. cit.”, który pomoże zrozumieć, kiedy i jak poprawnie używać tego skrótu w pracy dyplomowej.

Rozpoczniemy od omówienia podstawowych zasad stosowania „op. cit.”. Skrót „op. cit.” stosuje się, gdy odniesienie do danego źródła pojawia się wielokrotnie w tekście, po jego pierwszym pełnym cytacie. Pierwsze odniesienie do publikacji zawsze powinno zawierać pełne informacje bibliograficzne, w tym nazwisko autora, tytuł pracy, miejsce wydania, wydawnictwo oraz rok wydania. Po pierwszym pełnym cytacie, dla kolejnych odniesień do tej samej pracy, można stosować skrót „op. cit.”, który pozwala na zaoszczędzenie miejsca i uproszczenie tekstu.

Skrót „op. cit.” powinien być używany w sposób przemyślany i zgodny z zasadami poprawnego cytowania. W praktyce oznacza to, że w momencie, gdy przytaczamy tę samą publikację po raz kolejny, musimy zapewnić, że czytelnik będzie w stanie zidentyfikować, o które źródło chodzi. Aby to ułatwić, należy poprzedzić skrót „op. cit.” odniesieniem do nazwiska autora i – jeśli to możliwe – do krótkiego tytułu pracy. Na przykład, jeśli w pierwszym cytacie używamy pełnych informacji bibliograficznych, w następnych cytatach możemy zapisać: „Smith, op. cit., s. 45.”.

Jednym z kluczowych momentów, w których stosujemy „op. cit.”, jest sytuacja, gdy w naszej pracy dyplomowej odnosimy się do tej samej publikacji kilkakrotnie w różnych częściach tekstu. Dzięki używaniu skrótu „op. cit.” unikamy długich powtórzeń i ułatwiamy czytelnikowi śledzenie odniesień. Warto jednak pamiętać, że stosowanie tego skrótu może być kłopotliwe, jeśli w pracy znajduje się wiele publikacji autorów o tym samym nazwisku lub jeśli w tekście pojawiają się różne prace tego samego autora. W takich przypadkach konieczne jest precyzyjne wskazanie, która publikacja jest cytowana, aby uniknąć nieporozumień.

Należy również pamiętać, że skrót „op. cit.” nie jest stosowany w przypadku pierwszego odniesienia do danego źródła w danym rozdziale czy sekcji pracy. W takich przypadkach zawsze należy podać pełne dane bibliograficzne, aby zapewnić pełną przejrzystość i umożliwić czytelnikowi łatwe zlokalizowanie źródła. Dopiero w kolejnych cytatach, jeśli odnosimy się do tego samego źródła w tej samej sekcji, możemy używać skrótu „op. cit.”.

W pracy dyplomowej ważne jest, aby zachować spójność i zgodność w stosowaniu skrótów. Skrót „op. cit.” powinien być używany zgodnie z ustalonymi normami cytowania, które mogą się różnić w zależności od wytycznych uczelni czy stylu cytowania (np. APA, MLA, Chicago). Warto zapoznać się z obowiązującymi zasadami dotyczącymi cytowania, które są dostępne w podręcznikach stylu i wytycznych dla studentów. Dbałość o szczegóły w zakresie cytowania i odniesień jest kluczowa dla zachowania rzetelności i profesjonalizmu pracy dyplomowej.

Oprócz skrótu „op. cit.”, istnieją także inne skróty używane w kontekście cytowania, takie jak „ibidem” (oznaczający „w tym samym miejscu”), który stosuje się, gdy odniesienie dotyczy tej samej publikacji i tej samej strony co poprzednie. Używanie odpowiednich skrótów w odpowiednich sytuacjach jest istotne dla poprawności i czytelności pracy.

Stosowanie „op. cit.” w pracy dyplomowej jest istotnym aspektem poprawnego zarządzania odniesieniami i cytatami. Skrót ten pozwala na uproszczenie tekstu i unikanie powtórzeń pełnych informacji bibliograficznych, gdy odnosimy się do tej samej publikacji wielokrotnie. Kluczowe jest zachowanie spójności w stosowaniu skrótu, precyzyjne wskazywanie źródła w kontekście cytatów oraz przestrzeganie zasad cytowania zgodnych z wytycznymi uczelni i stylami cytowania. Poprawne stosowanie „op. cit.” przyczynia się do profesjonalizmu pracy dyplomowej i ułatwia czytelnikowi śledzenie odniesień.