Tamże i ibidem

Sposób wstawiania przypisów jest różny w zależności od tego, jaki rodzaj przypisów wybierzemy. O ile w przypad­ku przypisów w tekście sprawa jest jasna, ponieważ naj­wygodniej jest wstawiać je „ręcznie”, tzn. otwierając na­wias na końcu akapitu i wpisując w ten nawias interesują­ce nas informacje, to w sytuacji wykorzystania przypisów dolnych, warto jest wykorzystać edytor tekstu i jego opcje w tym zakresie. Jeśli chodzi zarówno o przypisy dolne, jak i harwardzkie, to alternatywą do ręcznego ich wstawiania lub umieszczania ich z pomocą edytora tekstu są różnego rodzaju menadżery bibliografii (np. Citavi).

Jeśli zdecydowaliście się Państwo na polską wersję odsyłaczy, czyli Tamże (lub tamże) i dz. cyt., to proszę stosować ją konsekwentnie. Nie jest poprawnie, kiedy raz piszecie tamże a raz Ibidem (lub ibidem - łacińska wersja) lub raz dz. cyt. a raz op. cit.! Nazwy czasopism piszemy z wielkich liter.

W pracach naukowych, w tym w pracach magisterskich, precyzyjne cytowanie źródeł jest niezwykle ważne, aby zachować rzetelność i wiarygodność badań. W kontekście cytowania, często spotykamy się z terminami "tamże" i "ibidem", które są używane do wskazywania powtarzających się źródeł i ułatwiają orientację w dokumentacji. Zrozumienie, jak i kiedy używać tych terminów, jest kluczowe dla poprawnego formatowania przypisów i bibliografii w pracy dyplomowej.

Terminy "tamże" i "ibidem" są stosowane w celu uproszczenia przypisów bibliograficznych, kiedy powołujemy się na te same źródła wielokrotnie w jednej pracy. Służą one do wskazania, że dana informacja pochodzi z tego samego źródła, które zostało wcześniej zacytowane, co pomaga w zachowaniu klarowności i oszczędza miejsce w przypisach.

Termin "tamże" (z łacińskiego ibid.) jest używany w przypisach bibliograficznych i odnosi się do źródła, które zostało wcześniej wymienione w przypisie bezpośrednio poprzedzającym. Jest to skrót od łacińskiego terminu ibidem, który oznacza "w tym samym miejscu". Gdy w przypisie odnosimy się do tego samego źródła, którego pełne dane zostały podane w poprzednim przypisie, używamy terminu "tamże", a następnie dodajemy numer strony, jeśli odniesienie dotyczy konkretnej strony innej niż wcześniej wskazana.

Na przykład, jeśli w jednym przypisie cytujesz książkę Jana Kowalskiego i w kolejnym przypisie chcesz ponownie odwołać się do tej samej książki, używasz terminu "tamże", aby wskazać, że źródło jest to samo. Jeśli jednak odnosisz się do innej strony tej samej książki, dodajesz numer strony, co pozwala czytelnikowi precyzyjnie zlokalizować źródło informacji.

Z kolei termin "ibidem" jest stosowany w tej samej funkcji, co "tamże". Różnica polega głównie na stylu cytowania i preferencjach redakcyjnych. W wielu pracach naukowych, zwłaszcza w kontekście akademickim w Polsce, preferowanym terminem jest "tamże", jednak obydwa terminy są uznawane za poprawne i wymienne w kontekście przypisów.

Aby poprawnie używać tych terminów, należy pamiętać o kilku kluczowych zasadach. Po pierwsze, należy upewnić się, że "tamże" odnosi się do przypisu bezpośrednio poprzedzającego. W przypadku, gdy w międzyczasie zostały podane inne przypisy odnoszące się do różnych źródeł, należy podać pełne dane bibliograficzne dla każdego z tych źródeł. "Tamże" używa się tylko wtedy, gdy źródło jest dokładnie takie samo i nie zmieniły się strony lub inne szczegóły.

Ponadto, jeśli w przypisie korzystamy z różnych źródeł, a tylko jedno z nich jest cytowane wielokrotnie, ważne jest, aby zrozumieć, kiedy można stosować "tamże". W sytuacji, gdy odniesienie dotyczy innego fragmentu tego samego źródła, ale innego autora lub dzieła, trzeba podać pełne dane bibliograficzne, aby uniknąć mylenia źródeł przez czytelników.

Kiedy używamy "tamże", w przypisie wystarczy napisać "tamże" i dodać numer strony, jeśli jest inny niż w poprzednim przypisie. Na przykład, jeśli w pierwszym przypisie podaliśmy książkę Jana Kowalskiego na stronie 45, a w kolejnym przypisie odnosimy się do tej samej książki, ale na stronie 60, zapis powinien wyglądać tak: „Tamże, s. 60”. Jeżeli odwołanie dotyczy tej samej strony, można po prostu napisać „Tamże”.

W przypadku większych zmian, jak zmiana rozdziału lub wprowadzenie dodatkowych komentarzy, lepiej jest podać pełne dane źródłowe w każdym przypisie, aby zachować przejrzystość i dokładność. Tylko wówczas, gdy odniesienia są bezpośrednie i jednoznaczne, stosowanie "tamże" i "ibidem" jest wystarczające.

W praktyce, aby unikać nieporozumień, warto dokładnie zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi cytowania w danej dziedzinie nauki i na uczelni. Różne instytucje mogą mieć specyficzne wytyczne dotyczące formatowania przypisów, w tym używania terminów "tamże" i "ibidem". Zaleca się zawsze konsultację z promotorem lub korzystanie z wytycznych uczelni, aby upewnić się, że praca jest zgodna z obowiązującymi standardami.

Podsumowując, "tamże" i "ibidem" są używane do wskazywania na to samo źródło w przypisach bibliograficznych i pomagają w uproszczeniu dokumentacji, gdy powołujemy się na to samo źródło wielokrotnie. Kluczowe jest zachowanie precyzyjności i spójności w ich używaniu, aby zapewnić klarowność i poprawność przypisów w pracy dyplomowej.