Tabele i ryciny w pracy dyplomowej

Tabele, rysunki, wykresy, fotografie powinny być umieszczane w tekście. W/w materiały powinny być ponumerowane i podpisane: nad tabelami, pod wykresami, rysunkami, fotogra­fiami. Wykresy, rysunki, fotografie określamy terminem rycina. Tabele nie mogą prze­kraczać kolumny tekstu i powinny być zaopatrzone w oddzielną numeracje od pozostałych ilustracji, które mają wspólną Zaleca się stosowanie następujących skrótów:

dla tabeli	Tabl. z podaniem kolejnej numeracji tabeli np. Tabl.1.
dla ryciny	Ryc. z podaniem kolejnej numeracji ryciny np. Ryc.1.

Komentarz dotyczący przygotowania tabel

Zadaniem tabel jest przedstawienie wyników w postaci liczbowej, najczęściej w postaci wier­szy i kolumn wartości średnich i odchyleń standardowych (SD) lub średnich błędów standar­dowych (SEM), z podaniem liczebności w grupach oraz istotności statystycznych. Tabela ma przewagę nad wykresem bowiem precyzyjniej podaje wyniki. Na wykresach szczególnie łatwo ocenić zależności czasowe, oraz zależności od dawki. Tabela może być dowolnie ob­szerna i skomplikowana. Inaczej jest w przypadku prezentacji ustnej ilustrowanej slajdami, gdzie z uwagi na krótki czas wyświetlenia przeźrocza tabela nie może mieć zbyt wiele szcze­gółów. Każda tabela składa się nagłówka, części zasadniczej i stopki.

Tabl. 1. Masa i wymiary jelita cienkiego i trzustki (średnia ± SEM) zwierząt z grupy kontrolnej (K, n = 8) i zwierząt traktowanych lektyną (L, n = 8) w 14 dniu życia. Długość jelita cienkiego wyrażono w cm/kg masy ciała, masę początkowego (25%), środkowego (50%) i końcowego (75%) odcinka jelita czczego w g/20 cm długości jelita, a masę trzustki w g/kg masy ciała.

Grupa	Długość jelita cien­kiego (cm/kg m.c.)	Masa jelita czczego (g/20 cm)			Masa trzustki (g/kg m.c.)
		25%	50%	75%
K	144 ± 9	3,42 ± 0,13	4,04 ± 0,34	6,04 ± 0,28	1,11 ± 0,13
L	136 ± 6	3,35 ± 0,21	4,10 ± 0,25	4,91 ± 0,30*	1,24 ± 0,11

Różnice pomiędzy grupami K i L badano przy pomocy testu t-Studenta dla zmiennych niepołączonych,

*p<0,05.

Taki układ gdzie obie grupy doświadczalne zamieszczono w wierszach jest najlepszy do czy­tania, gorzej jeśli występuje więcej grup badanych, wtedy lepiej zamienić wiersze z kolum­nami. W stopce na dole pod tabelą umieszcza się wyjaśnienia, w tym przypadku dodatkowe informacje dotyczące analizy statystycznej.

W biologii medycznej wartości są zazwyczaj podawane z uwzględnieniem 3 istotnych cyfr. Dla przykładu, jeśli średnia kontroli z pierwszej kolumny była równa 144, 456 to wy­starczy w tabeli lub w tekście wpisać tylko 144, a z drugiej kolumny, 3,4237, wystarczy po­dać 3,42. Trzeba też pamiętać, że w języku polskim ułamek dziesiętny od całości oddziela przecinek a nie kropka.

Do zaznaczenia istotności statystycznych można użyć dodatkowej kolumny na dole, gdzie wpisuje się wartość p. Można też użyć * albo #, liter a, b, c, A, B, C, pisanych w indeksie górnym tuż za SD lub SEM (np. 4,91 ± 0,30*). Stopka tabeli powinna zawierać zrozumiałą legendę oznaczeń istotności.

Komentarz dotyczący przygotowania rycin

Wszystko co nie jest tabelą traktuje się jako rycinę (zapisy rejestracji, fotografie, wykre­sy, schematy, itp.) i kolejno numeruje. Zapisy rejestracji i fotografie użyte w Wynikach powinny być reprezentatywne, to znaczy powinny oddać charakterystyczny obraz zazwyczaj widziany dla danej grupy. Powinny być też reprezentacyjne - bo jakość zapisu, fotografii żelu lub obrazu mikroskopowego świadczy o stopniu opanowania techniki badawczej przez wykonującego.

potencjały czynnościowe

Ryc. 1. Schemat rejestracji aktywności mioelektrycznej jelita cienkiego - przykładowy zapis fal wolnych i potencjałów czynnościowych dwunastnicy cielęcia (pasmo częstotliwości 0,1-30 Hz; skala czasu 5 s).

Jak widać na zamieszczonym powyżej przykładzie (ryc. 1.), opis umieszcza się na dole pod ryciną. W rycinę można wkleić oznakowanie ( patrz ryc. 1.), a strzałkami zaznaczyć elementy

zapisu ( patrz ryc. 1.). Po zakończeniu procesu tworzenia ryciny ją zabezpieczyć, tak aby przy jej przesuwaniu, zmianie wielkości itp., żaden z detali nie zmienił swojego położenia. Ozna­czenie skali jest bardzo ważne, szczególnie w przypadku zdjęć mikroskopowych.

 

Ryc. 2. Środkowy odcinek jelita czczego prosiąt w dniu urodzenia. Pomiędzy dłuższymi kosmkami posiadającymi bruzdy poprzeczne widoczne są niższe kosmki. Strzałki wskazują bruzdy poprzeczne.

Umieszczony w prawym dole ryciny 2 odcinek odpowiada 100 mikrometrom i będzie propo­cjonalnie zmieniał swoją długość ze zmianą jej wielkości. W przypadku zdjęć spod mikro­skopu świetlnego można w opisie podać powiększenie obiektywu (np. obiektyw 60x).

Dla oszczędności miejsca w pracy można wykresy, zdjęcia grupować po kilka.

Zgrupowane duże ryciny są łatwiejsze w obsłudze niż małe ryciny, które dla oszczędności miejsca próbuje się oblewać tekstem z prawej czy lewej strony.